Μου αρέσει πολύ να δουλεύω με ομάδες. Μέσα σ αυτές βρίσκω και εγώ πολλά κομμάτια μου, αλλά μαγεύομαι και από τα αποτελέσματά της και την επίδρασή της στην καθημερινότητα των συμμετεχόντων, στις αλλαγές στον τρόπο που συναναστρέφονται με το έξω κοινωνικό περιβάλλον και τελικά στην σχέση τους με τους άλλους. Αν είχα τη δυνατότητα, θα ωθούσα τα παιδιά μου σε ομαδική θεραπεία από πολύ μικρά, για να μάθουν να μοιράζονται, να ακούν, να λειτουργούν διαδραστικά και να βρίσκουν τον εαυτό τους μαζί με άλλους. Πραγματικά, μαγικό εργαλείο η ομάδα!
Πολλές φορές με έχουν ρωτήσει τί γίνεται στην ομάδα, αλλά πάντα απαντώ ότι αν δεν το δοκιμάσει κάποιος δεν μπορεί να το καταλάβει και άρα να το περιγράψει και στους άλλους. Είναι μαγεία, είναι μοναδική εμπειρία και έχει ανεκτίμητη αξία. Δρας με τους άλλους, μέσα από τους άλλους ουσιαστικά και τελικά βλέπεις τον εαυτό σου. Δεν κρίνει κανείς κανέναν, αποδέχεσαι άνευ όρων και έχεις και το άλλοθι ότι δεν μιλάς για σένα αλλά για τον άλλον. Καλό, ε;
Μέσα στην ομάδα κοινωνικοποιείσαι με διαφορετικό τρόπο από αυτόν της οικογένειας, του σχολείου, των φίλων. Μαθαίνεις να ζεις με άλλους γυμνός.
Αυτή είναι τελικά η απάντησή μου σε όποιον αναρωτιέται τί σημαίνει ομαδική θεραπεία.
Οι ομάδες που ανά τακτά χρονικά διαστήματα γίνονται στο “ Δέντρο της Ζωής” είναι καθαρά ομάδες αυτό βοήθειας και ψυχοθεραπείας. Ονομάζονται Τ-groups.από το αρχικό του ρήματος training δηλαδή εκπαίδευση.
Η T-ομάδα λοιπόν, που μπορεί να ονομαστεί και εκπαιδευτική ή ανθρώπινων σχέσεων ή και σαν ομάδα ευαισθησίας (!),είναι μια μορφή ομαδικής ψυχοθεραπείας, (8-15 ατόμων) όπου οι ίδιοι οι συμμετέχοντες μπορούν να μάθουν για τον εαυτό τους (και για μικρές ομαδικές διαδικασίες γενικά) μέσω της αλληλεπίδρασης τους με τον άλλο. Χρησιμοποιούν την ανατροφοδότηση, την επίλυση προβλημάτων, και το παιχνίδι ρόλων για να αποκτήσουν γνώσεις σχετικά με τον εαυτό τους, τους άλλους, και τις ομάδες.
Η έννοια της συνάντησης ως «μια δυαδική συνάντηση, μάτι με μάτι, πρόσωπο με πρόσωπο,» διατυπώθηκε από τον JL Moreno στη Βιέννη το 1914-15 στο «Einladung zu Einer Begegnung» («Πρόσκληση σε Συνάντηση»), μέσω της θεραπείας του ψυχοδράματος. Ενώ αρχικά είχε σχεδιαστεί ως μια τεχνική έρευνα με στόχο να αλλάξουν τα πρότυπα, οι στάσεις και οι συμπεριφορές των ατόμων, η T-ομάδα εξελίχθηκε σε εκπαιδευτική και ως σύστημα επεξεργασίας για μη-ψυχιατρικά νοσούντες ανθρώπους.
Η T-ομάδα στις συναντήσεις της δεν έχει μια σαφή ημερήσια διάταξη, δομή, ή ρητούς στόχους. Υπό την καθοδήγηση ενός συντονιστή, οι συμμετέχοντες ενθαρρύνονται να μοιραστούν τις συναισθηματικές αντιδράσεις (όπως, για παράδειγμα, τον θυμό, τον φόβο,τη ζεστασιά, ή τη ζήλια) που προκύπτουν ως απάντηση στις ενέργειες και δηλώσεις όλων των συμμετεχόντων και του καθενός ξεχωριστά . Η έμφαση δίνεται στην ανταλλαγή συναισθημάτων, και όχι στις όποιες αποφάσεις ή συμπεράσματα. Με τον τρόπο αυτό, οι συμμετέχοντες μπορούν να μάθουν πώς τα λόγια και οι πράξεις τους προκαλούν συναισθηματικές αντιδράσεις στους ανθρώπους που επικοινωνούν.
Ο Carl Rogers περιγράφει την T-ομάδα ως «… την πιο σημαντική κοινωνική εφεύρεση του αιώνα.»και ο Moreno είπε, ότι “ αν επέστρεφε ο Θεός στη γη, θα επέστρεφε με την μορφή ομάδας.”
Έχουν γίνει αρκετές μελέτες με σκοπό την ανακάλυψη των επιπτώσεων στους συμμετέχοντες σε τέτοιες ομάδες. Για παράδειγμα, ένα άρθρο, γραμμένο από την Nancy E. Adler και τον Daniel Goleman κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «Φοιτητές που είχαν συμμετάσχει σε T-ομάδα έδειξαν σημαντικά μεγαλύτερη αλλαγή προς το επιλεγμένο στόχο τους από εκείνους που δεν είχαν.»
Επειδή οι συμπεριφορές που ενθαρρύνονται μέσα στην ομάδα, έχουν ως στόχο την αυτό-αποκάλυψη και τη πλήρη διαφάνεια, και η ανατροφοδότηση μπορεί να είναι πολύ προσωπική, θα πρέπει ο συντονιστής να είναι άρτια εκπαιδευμένος και απόλυτα έμπειρος ώστε να διαχειρίζεται τις καταστάσεις που αναδύονται προς όφελος των συμμετεχόντων.
Δεν είμαστε όλοι για όλα και ούτε ταιριάζουν όλα σε όλους. Δεν είναι υποχρεωμένος κάποιος να κάνει αυτό που κάνει ο φίλος του και είναι ευχαριστημένος.
Γιαυτό, λέω συνήθως σε όποιον θέλει να συμμετέχει σε ομάδα, να το δοκιμάσει μία φορά, να δει τον εαυτό του ανάμεσα σε άλλους και μετά ν αποφασίσει. Όχι επειδή του το σύστησε άλλος. Είναι μία εμπειρία μοναδική, αλλά ατομική. Σημαντική λεπτομέρεια. Μην τη παραλείψεις!