Λέει μία γυναίκα κοντά στα 40: είμαι μόνη και γριά. Έχω τον άντρα μου, τα παιδιά μου, τους φίλους μου και τους συνεργάτες μου αλλά εγώ νοιώθω μόνη και μάλλον έτσι θα πεθάνω κιόλας. Γελάω…όχι επειδή την κοροϊδεύω, αλλά επειδή πρώτον κατάλαβα και μου εξήγησε τί εννοεί μόνη και δεύτερον επειδή σκέφτομαι ότι υπάρχουν τόσοι πολλοί που νοιώθουν έτσι, που αν μαζευτούν και γίνουν παρέα, θα πάψουν άραγε να είναι μόνοι; Μπα…
Η μοναξιά είναι σκοτεινή και κρύα. Δεν ζεσταίνει με τίποτα. Ένα θλιβερό συναίσθημα που σε κάνει να μην βλέπεις τίποτα και κανέναν, να μην βρίσκεις χαρά να χαρείς και να πιστεύεις ότι κανείς δεν σε καταλαβαίνει και κανείς δεν πρόκειται να σταθεί δίπλα σου. Ψυχική και σωματική κούραση, απόγνωση, θλίψη. Με μία λέξη. Μοναξιά!
Και καλά να την έχεις επιλέξει ως τρόπο ζωής σε κάποια συγκεκριμένη φάση. Αν όμως ξεχάστηκες εκεί και τώρα δεν μπορείς να επιστρέψεις; Τί κάνεις;
Πρόσφατα, στο περιοδικό Personality and Social Psychology, δημοσιεύτηκε μία μελέτη, σε σχέση με τη μοναξιά, τις επιλογές στις σχέσεις και τις υποχωρήσεις που κάνουν οι άνθρωποι όταν έρχονται αντιμέτωποι με τον φόβο της.
“Τα άτομα εκείνα που αντιμετώπιζαν σημαντικές φοβίες σχετικά με τη μοναξιά στη ζωή, ήταν πιο πρόθυμα να συμβιβαστούν με πολύ λιγότερα σε μια σχέση. Μερικές φορές, άνθρωποι σαν αυτούς, μένουν σε σχέσεις στις οποίες, επί της ουσίας, δεν είναι ευχαριστημένοι, ενώ βγαίνουν έξω με άλλους ανθρώπους που δεν είναι κατάλληλοι για εκείνους. Μέσα από αυτή τη μελέτη καταλαβαίνουμε πως, οι ανησυχίες των ανθρώπων φαίνεται να παίζουν σημαντικό ρόλο για τις σχέσεις εκείνες που μοιάζουν ανθυγιεινές!”, δήλωσε σε συνέντευξή της η Δρ Spielmann.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι, άνδρες και γυναίκες έχουν παρόμοιες ανησυχίες για τη μοναξιά, συμπλήρωσε ο ομο-συντάκτης και καθηγητής Geoff MacDonald.
Η διαπίστωση αυτή οδηγεί σε παρόμοιες συμπεριφορές αντιμετώπισης, σε αντίθεση με την ιδέα ότι, μόνο τις γυναίκες απασχολεί ο φόβος να μη μείνουν «στο ράφι». Η μοναξιά είναι ένα οδυνηρό συναίσθημα και για τα δυο φύλα, τα οποία εντέλει διαπιστώθηκε ότι, βασανίζονται το ίδιο.
Είναι μάλιστα τόσο βλαβερή για την υγεία όσο το κάπνισμα ή τη παχυσαρκία, αφού αυξάνει την πίεση του αίματος, το επίπεδο του άγχους (την ορμόνη του στρες «κορτιζόλη» δηλαδή), εξασθενεί το ανοσοποιητικό σύστημα και αυξάνει τις πιθανότητες εμφάνισης Αλτσχάιμερ, κατάθλιψης και αϋπνίας. Παράλληλα, μειώνει τα επίπεδα θέλησης και επιμονής και υποθάλπει έτσι την ικανότητα κάποιου να ακολουθεί ένα υγιεινό τρόπο ζωής.
Υπάρχουν διάφοροι «τύποι» μοναξιάς και ο καθένας συμπεριφέρεται μέσα σε αυτούς διαφορετικά. Για μερικούς δεν υπάρχει το αίσθημα της μοναξιάς ενώ δεν συναναστρέφονται συχνά ή σε βάθος με άλλους ανθρώπους.. Και άλλοι που ακόμα και ανάμεσα σε αμέτρητο κόσμο νιώθουν μελαγχολία και εγκατάλειψη. Υπάρχουν άνθρωποι που νιώθουν μοναξιά συνέχεια και άλλοι που την νιώθουν περιστασιακά, επειδή π.χ. δεν έχουν κάποιον σύντροφο. Άνθρωποι που θέλουν να είναι μοναχικοί και άλλοι που ενώ προσπαθούν να επικοινωνούν με άλλους και να μοιράζονται την ζωή τους μαζί τους, δεν τα καταφέρνουν και καταλήγουν μόνοι. Οι λόγοι για τους οποίους μπορεί να νιώθει κανείς μοναξιά επίσης διαφέρουν. Ένας από αυτούς είναι η κακομεταχείριση, η απόρριψη ή η εκμετάλλευση από άλλους (ακόμα και από την ίδια τους την οικογένεια). Ένας άλλος λόγος είναι η δυσκολία κάποιου ατόμου να ενταχθεί στο κοινωνικό σύνολο για δικούς του προσωπικούς λόγους, που μπορεί να είναι μαθησιακά προβλήματα, διαφορετικότητα στη σεξουαλικότητα, στη θρησκεία ή στη γλώσσα. Και κάποιος μπορεί να νιώθει μοναξιά λόγω μιας ερωτικής απογοήτευσης, ή λόγω έλλειψης κάποιου αγαπημένου προσώπου που είτε έφυγε από κοντά του είτε πέθανε.
Είναι από τις πιο πολύπλοκες καταστάσεις που μπορείς να φτάσεις. Είναι συμπεριφορά που δύσκολα αλλάζει. Και είναι τελικά τόσο επίπονο να βγεις από αυτή, που το θεωρείς αδύνατο. Δεν είναι όμως. Ζήτησε βοήθεια, ή άκου τους φίλους σου που σου το προτείνουν. Ένας σωστός θεραπευτής, που δεν θα σου δημιουργήσει σχέση εξάρτησης, θα είναι η αρχή επικοινωνίας και συντροφιάς. Θα σε βοηθήσει να καταλάβεις τί σε οδήγησε σ αυτή την κατάσταση και αν θελήσεις θα σε βοηθήσει να βρεις τον δρόμο της εξόδου από αυτή. Θα μάθεις ξανά να ζεσταίνεις την ψυχή σου και τη σκέψη σου και να μοιράζεσαι αυτή σου τη ζεστασιά. Και φυσικά, θα δημιουργήσεις ένα καταφύγιο μέσα σου, να πηγαίνεις εκεί όταν θέλεις να μένεις μόνος και να ανασυγκροτείσαι. Αλλά πάνω απ όλα, θα μάθεις να μην ξεχνιέσαι εκεί μέσα! Γιατί εκεί βρίσκεται και η παγίδα.